Trong một bài viết trên website, hình ảnh không chỉ giúp minh họa nội dung và làm cho bài viết sinh động hơn mà còn là yếu tố quan trọng trong chiến lược SEO. Tuy nhiên, công cụ tìm kiếm như Googlebot không thể “nhìn thấy” hình ảnh như con người, và đôi khi hình ảnh cũng không tải được. Vậy làm sao để Google hiểu nội dung hình ảnh và người dùng vẫn nắm bắt thông tin khi ảnh không hiển thị? Câu trả lời chính là alternative text. Vậy alternative text là gì và tại sao một đoạn văn bản nhỏ như Alt Text lại có sức mạnh lớn trong SEO cũng như trải nghiệm người dùng? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết này.
Alt Text là gì?
Định nghĩa
Alternative Text (Alt Text), còn được gọi là alt attribute, alt tag, hoặc văn bản thay thế, là một thuộc tính HTML được sử dụng để cung cấp mô tả bằng văn bản cho một hình ảnh. Đoạn văn bản này sẽ hiển thị thay thế cho hình ảnh trong trường hợp trình duyệt không thể tải được ảnh, và được các trình đọc màn hình sử dụng để mô tả hình ảnh cho người dùng khiếm thị.
Alt Text là một phần của thẻ <img> trong mã nguồn HTML của website, có cú pháp cơ bản như sau: <img src=”duong-dan-hinh-anh.jpg” alt=”đoạn mô tả alt text”>
Vai trò chính của Alt Text
- Hỗ trợ công cụ tìm kiếm: Các công cụ tìm kiếm như Googlebot không thể “nhìn” thấy hình ảnh. Chúng dựa vào Alt Text để hiểu nội dung, chủ đề và ngữ cảnh của hình ảnh. Điều này giúp Google lập chỉ mục (index) hình ảnh một cách chính xác và hiệu quả hơn.
- Nâng cao khả năng tiếp cận (Accessibility): Đây là mục đích ban đầu và quan trọng nhất của Alt Text. Đối với những người dùng khiếm thị hoặc có vấn đề về thị giác, họ thường sử dụng các trình đọc màn hình (screen reader). Trình đọc màn hình sẽ đọc to nội dung của Alt Text để mô tả hình ảnh, giúp họ tiếp cận được thông tin.
- Cải thiện trải nghiệm người dùng khi ảnh bị lỗi: Khi hình ảnh không thể tải vì lý do nào đó (đường truyền chậm, lỗi server, URL ảnh không tồn tại…), Alt Text sẽ hiển thị thay thế, giúp người dùng vẫn nắm được nội dung mà hình ảnh đó truyền tải.
Phân biệt Alt Text và Title Image
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa Alt Text và Title Image, nhưng hai thuộc tính này có mục đích và chức năng khác nhau:
- Alt Text (alternative text):
- Mục đích: Mô tả nội dung hình ảnh cho Googlebot và trình đọc màn hình.
- Tác dụng: Tác động trực tiếp đến SEO hình ảnh và khả năng tiếp cận.
- Hiển thị: Thường chỉ hiển thị khi hình ảnh không tải được.
- Title Image (image title):
- Mục đích: Cung cấp thêm thông tin về hình ảnh cho người dùng.
- Tác dụng: Chủ yếu mang lại trải nghiệm người dùng.
- Hiển thị: Nội dung của thuộc tính title sẽ hiển thị khi người dùng di chuột (hover) qua hình ảnh.
Mối quan hệ: Title Image không có tác động trực tiếp đến SEO như Alt Text. Tuy nhiên, bạn vẫn nên sử dụng cả hai để tối ưu hóa cả SEO và trải nghiệm người dùng.
Tầm quan trọng của Alt Text trong SEO và trải nghiệm người dùng
Việc tối ưu Alt Text tưởng chừng là một việc nhỏ, nhưng nó lại mang đến những lợi ích vô cùng to lớn:
Đối với SEO
- Tăng thứ hạng trên Google Hình ảnh: Hình ảnh được tối ưu Alt Text có khả năng cao hơn để xếp hạng trên Google Images. Điều này giúp tăng traffic cho website từ kênh tìm kiếm hình ảnh.
- Cải thiện SEO On-page và tổng thể: Alt Text giúp Google hiểu rõ hơn ngữ cảnh của bài viết. Khi các hình ảnh được tối ưu với từ khóa liên quan, Google sẽ đánh giá nội dung của bạn có liên quan và chất lượng hơn, từ đó có thể cải thiện thứ hạng tổng thể của trang trên kết quả tìm kiếm.
- Tác động đến Backlink: Trong một số trường hợp, hình ảnh được dùng làm liên kết (link) đến một trang khác. Khi đó, Alt Text của hình ảnh sẽ đóng vai trò là Anchor Text của liên kết, giúp Google hiểu được trang đích đó nói về điều gì.
Đối với trải nghiệm người dùng
- Nâng cao khả năng tiếp cận (Accessibility): Đây là một yếu tố quan trọng mà Google ngày càng chú trọng. Việc cung cấp Alt Text đầy đủ giúp website của bạn thân thiện hơn với tất cả người dùng, bao gồm cả những người có thị lực kém.
- Cải thiện trải nghiệm khi ảnh bị lỗi: Hãy tưởng tượng bạn đang lướt web và thấy một loạt ô vuông trống không thay vì hình ảnh. Điều này sẽ khiến bạn khó chịu và có thể rời khỏi trang. Alt Text giải quyết vấn đề này bằng cách hiển thị mô tả, giúp người dùng không bị “mất thông tin”.
Hướng dẫn cách viết Alt Text chuẩn SEO và hiệu quả
Viết một Alt Text tốt không khó, nhưng cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản:
Quy tắc chung
- Mô tả cụ thể và chính xác: Đây là quy tắc quan trọng nhất. Alt Text phải mô tả hình ảnh một cách khách quan và chi tiết nhất có thể.
- Ngắn gọn và súc tích: Một Alt Text lý tưởng nên có độ dài khoảng 5-10 từ, và không nên vượt quá 125 ký tự. Google có thể cắt bớt nếu quá dài.
- Sử dụng từ khóa chính và từ khóa liên quan: Chèn từ khóa một cách tự nhiên.
- Không nhồi nhét từ khóa: Tránh lặp lại từ khóa một cách vô nghĩa trong Alt Text, vì điều này có thể bị coi là spam.
- Tránh các cụm từ thừa: Không cần thiết phải bắt đầu Alt Text bằng “hình ảnh của”, “ảnh chụp về”… vì trình duyệt đã hiểu đó là một hình ảnh.
Ví dụ cụ thể
| Ví dụ xấu | Ví dụ tốt | Giải thích |
| <img src=”a.jpg” alt=””> | <img src=”a.jpg” alt=”cặp đôi dạo bước trong công viên”> | Alt Text trống không cung cấp thông tin gì cho Google hay người dùng. |
| <img src=”balo.jpg” alt=”balo”> | <img src=”balo.jpg” alt=”balo du lịch màu đen chống nước”> | Mô tả chi tiết, thêm các thuộc tính quan trọng. |
| <img src=”seo.jpg” alt=”seo seo seo seo seo”> | <img src=”seo.jpg” alt=”đồ thị thể hiện hiệu suất SEO của website”> | Tránh nhồi nhét từ khóa, tập trung mô tả nội dung hình ảnh. |
Case Study
Giả sử bạn có một bài viết về cách viết bài chuẩn SEO và trong đó có hình ảnh minh họa một người đang gõ máy tính.
- Alt Text sai: <img src=”viet-bai.jpg” alt=”viet bai chuan seo”> (quá chung chung)
- Alt Text tốt: <img src=”viet-bai.jpg” alt=”người đang gõ bàn phím trên máy tính để viết bài chuẩn SEO”> (mô tả chi tiết và có từ khóa liên quan)
Các công cụ kiểm tra Alt Text
Để đảm bảo tất cả hình ảnh trên website của bạn đều có Alt Text, bạn có thể sử dụng các công cụ sau:
- Các tiện ích mở rộng của trình duyệt: Một số tiện ích như “Alt Text Tester” hoặc “SEO Minion” có thể giúp bạn kiểm tra nhanh Alt Text của từng hình ảnh trên trang.
- Các công cụ Audit SEO: Các nền tảng SEO lớn như Ahrefs, SEMrush, Screaming Frog đều có tính năng kiểm tra lỗi On-page, bao gồm cả việc thiếu Alt Text của hình ảnh.
Kết luận
Alternative Text không phải là một chiêu trò SEO, theo entitytop.com đó là một thuộc tính cốt lõi của website được thiết kế để mang lại lợi ích thực sự cho cả người dùng và công cụ tìm kiếm. Việc tối ưu Alt Text là một yếu tố nhỏ trong SEO On-page, nhưng nếu bạn bỏ qua nó, bạn sẽ bỏ lỡ một lượng traffic đáng kể từ Google Images và làm giảm trải nghiệm của một bộ phận người dùng. Hãy biến việc viết Alt Text chất lượng thành một thói quen khi đăng tải bất kỳ hình ảnh nào lên website của bạn.
